۷ تکنولوژی برتر سال ۱۴۰۱

به گزارش نوین اکسپو به نقل از  تجارت‌نیوز، دنیای تکنولوژی در یک سال گذشته با موجی از نوآوری‌های جدید روبه‌رو بوده است. از هوش مصنوعی گرفته تا واقعیت افزوده (AR) همگی در این یک سال اخیر تغییرات قابل توجهی را در دنیا و حتی زندگی روزمره به وجود آورده‌اند.

۱٫ هوش مصنوعی و ChatGPT

اگر سال ۲۰۲۱ را سال وب‌۳ بدانیم، می‌توان گفت که هوش مصنوعی مولد (generative AI) وب ۳ جدید در سال ۲۰۲۲ بوده است. این فناوری با DALL-E 2 شروع شد که در ماه آوریل ۲۰۲۲ معرفی و سپس در ماه ژوییه به صورت یک نسخه بتا از سوی OpenAI به صورت محدود عرضه شد.

DALL-E 2 یک سرویس تولید تصویر است که براساس مدل‌های یادگیری عمیق کار می‌کند و نسبت به اولین نسخه منتشر شده در سال گذشته، پیشرفتی قابل توجه داشته است. این نرم‌افزار در ماه سپتامبر به صورت عمومی‌ و سپس در ماه نوامبر به صورت API منتشر شد.

نخستین رقیب واقعی DAAL-E نیز از سوی شرکتی به نام Midjourney عرضه شد که یک ابزار تولید تصویر براساس متن بود.

پس از آن شاهد انتشار هوش مصنوعی Stable Diffusion بودیم که یکی دیگر از ابزارهای تولید تصویر براساس متن با کمک یادگیری عمیق است. Stable Diffusion برخلاف DAAL-E 2 و Midjourney، با مجوز Creative ML OpenRAIL-M منتشر شده و اگرچه کاملا منبع باز نیست، اما امکان استفاده‌های تجاری و غیرتجاری را فراهم می‌کند.

طی ۱۲ ماه گذشته شاهد تغییرات زیادی در تکنولوژی هوش مصنوعی مولد بودیم، از جمله تبدیل متن به ویدئو (Runway و Imagen Video و Phenaki گوگل)، متن به ۳D (GET3D انویدیا و ۳DiM گوگل)، گفتار به متن (OpenAI’s Whisper) و البته تبدیل متن به کد (OpenAI’sCodex). اگرچه Copilot سال گذشته راه‌اندازی شد، امسال مایکروسافت اعلام کرد که به بخش عمده‌ای از ابزارهای مورد استفاده توسعه‌دهندگان تبدیل شده است.

و در نهایت، ChatGPT OpenAI عرضه شد که یک ربات چت برای هوش مصنوعی مولد است و سروصدای زیادی در دنیا به پا کرده است. در سال ۲۰۲۳، می‌توان انتظار پیشرفت‌های چشمگیری در مدل‌های زبانی و کاربرد آن‌ها در صنایع مختلف داشت. ChatGPT، برنامه‌ای برای تولید زبان که توسط OpenAI توسعه یافته است، به دلیل قابلیت‌های پیشرفته و سهولت استفاده در زمینه‌هایی مانند خدمات مشتری و تحقیقات بازار مورد تحسین قرار گرفته است.

۲٫متاورس باز

امسال شاهد پیشرفت قابل توجهی در متاورس باز و مبتنی بر وب -شامل پروژه‌هایی مانند The Open Metaverse Interoperability Group (OMI)، انجمن استانداردهایMetaverse (یکی از ابتکارات گروه Khronos) و جهان‌های مجازی مختلف با نام تجاری Web3. Decentraland، Voxels، Webaverse و دیگران بودیم.

شاید جالب‌ترین چیزی که در مورد متاورس باز بتوان گفت، این است که فرهنگ آنلاین را تغییر خواهد داد. به نظر می‌رسد که هویت مجازی یا آواتار، یک ویژگی مهم متاورس باز است. کار با نام مستعار در اقتصاد مجازی گسترده خواهد شد؛ زیرا آواتارها ذاتا یک فناوری برای حفظ حریم خصوصی هستند.

تعدادی از استارتاپ‌ها و پروژه‌های جذاب جدید متاورس، از جمله Croquet و Third Room، در اواخر سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی شدند. همچنین Omniverse انویدیا با مجموعه ابزار خود پیشرفت بیشتری کرد.

۳٫ تکنولوژی واقعیت افزوده

تکنولوژی واقعیت افزوده (AR) مدتهاست که برای بسیاری هیجان‌انگیز بوده است به خصوص برای گیمرها. یک مطالعه پیش‌بینی کرده است بازار  AR تا اواخر سال ۲۰۲۳، تا ۵۰میلیارد دلار رشد خواهد کرد.

AR که به عنوان یکی از جذاب‌ترین روندهای فناوری برتر در سال‌های اخیر نامیده می‌شود، اکنون تنها در موقعیت‌های زندگی واقعی اعمال می‌شود. اپل در نهایت AR را با یکپارچگی پیشگامانه در سیستم عامل iOS خود پذیرفته است و به طور یکپارچه اجازه می‌دهد محتوای بصری همه‌جانبه بخشی از زندگی روزمره انسان‌ها باشد. حتی در مراقبت‌های بهداشتی این روند فناوری انقلابی به بازسازی تومورها به صورت سه‌بعدی کمک می‌کند تا جراحان بتوانند اشعه ایکس را در لحظه (real time) مشاهده کنند و از قرار گرفتن بیمار در معرض تشعشعات مضر جلوگیری کنند.

۴٫ شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز

پس از انتشار خبری در اواخر آوریل ۲۰۲۲ مبنی بر پذیرفته شدن پیشنهاد ایلان ماسک برای خرید توییتر، بسیاری از کاربران شروع به فعال کردن حساب‌های قدیمی‌ خود در Mastodon، تامبلر و دیگر رسانه‌های اجتماعی کردند. اما در پایان سال، تنها یک جایگزین برای توییتر وجود داشت که آن هم ماستودون بود.

هنگامی‌ که ماسک سرانجام در اواخر اکتبر، پس از ماه‌ها کشمکش، مدیریت توییتر را به دست گرفت، بلافاصله تغییرات اساسی را کلید زد. این کار منجر به مهاجرت وسیعی به ماستودون شد که همچنان ادامه دارد. پروتکل باز Activitypub که زیربنای Mastodon است، آن را قادر می‌سازد تا با شبکه‌های اجتماعی کاملا متفاوتی مانند Pixelfed (سایت اشتراک‌گذاری عکس) و PeerTube (یک شبیه‌سازی YouTube) تعامل داشته باشد. این پلتفرم وب باز جدید با نام «فدیورس» شناخته می‌شود.

۵٫ تکنولوژی Web3

Web3 به‌عنوان نسل سوم اینترنت مورد توجه بیشتری قرار گرفته است و از آنجا که از پایه‌های اصلی ساخت جهان متاورسی خواهد بود، تکنولوژی‌ها و مفاهیم مربوط به آن همچون بلاکچین نیز روز به روز با اقبال بیشتری مواجه می‌شوند. در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، شرکت‌های بیشتری استفاده از بلاکچین را آغاز کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که طی سال آینده پذیرش بیشتری در این حوزه‌ها ایجاد شود.

با این حال، کماکان چالش‌های بسیاری همچون امکان مقیاس‌پذیری پیش روی این تکنولوژی قرار دارد. UX/UI Web3 نیز در حال بهبود است و از مرحله اثبات مفهوم به سمت آلفا حرکت می‌کند و به کاربران بیشتری اجازه می‌دهد با برنامه‌های غیرمتمرکز تعامل داشته باشند.

در این میان شرکت‌های بزرگ تکنولوژی ممکن است سعی کنند از تبدیل شدن وب۳ به زیرساخت جدید اینترنت جلوگیری کنند. تصمیم اپل برای دریافت مالیات ۳۰درصدی برای خریدهای مرتبط با NFT در اپ استور، نمونه کاملی از این موضوع است.

با این حال، جامعه Web3 به توسعه این تکنولوژی ادامه خواهد داد. Web3 با استفاده از فناوری‌های غیرمتمرکز برای ذخیره داده‌ها به جای سرورهای سنتی، بسیاری از مشکلات اینترنت فعلی را حل می‌کند. مشکلاتی از جمله مرکزگرایی و تمرکز، کنترل توسط چند شرکت، ناامنی در برابر حملات، سانسور، زمان بارگذاری کند و مدل درآمدزایی ناپایدار.

در سال ۲۰۲۳، می‌توان انتظار داشت که شاهد پذیرش بیشتر وب ۳ و همچنین افزایش تعداد محصولات و خدمات آن باشیم. با این حال، ایجاد استانداردهای صنعتی و وجود چارچوب روشنی برای استفاده از آنها مهم است.

۶٫ اینترنت اشیا (IOT)

استفاده از اینترنت اشیا در یک سال گذشته پیشرفت قابل توجهی کرده است. اینترنت اشیا در حال حاضر امکان اتصال و کنترل دستگاه‌ها، لوازم خانگی، اتومبیل‌ها و موارد دیگر را فراهم می‌کند و می‌توان آنها را از طریق اینترنت به اشتراک گذاشت. این فناوری همچنین امنیت و کارایی بیشتری را فراهم می‌کند. این امر تصمیم‌گیری بهتر را برای کسب‌و‌کارها با جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل اطلاعات تضمین خواهد کرد.

فناوری اینترنت اشیا امکان تعمیر و نگهداری، سرعت بخشیدن به مراقبت‌های بهداشتی، بهبود خدمات پشتیبانی مشتری و مزایای متعدد دیگری را برای هر صنعت دیگری فعال می‌کند.

اینترنت اشیا در جهان متاورس نیز کارایی‌های عظیمی خواهد داشت. اگر بزرگ‌ترین چالش متاورس را قابلیت دریافت داده از جهان واقعی و واردکردن آن به واقعیت مجازی بدانیم، اینترنت اشیا صدها سنسور، دوربین، دستگاه‌های پوشیدنی و دیگر امکانات دارد که کاملا برای ادغام با متاورس کارایی دارند. تعامل بین متاورس و اینترنت اشیا موجب شده تا برخی کارشناسان از اصطلاح فناوری دوقلو برای این دو تکنولوژی استفاده کنند.

همچنین اینترنت اشیا رابظه تنگاتنگی با هوش مصنوعی دارد و استارتاپ‌های و شرکت‌های زیادی هوش مصنوعی و به طور خاص یادگیری ماشینی را به برنامه‌های اینترنت اشیای خود وارد کرده‌اند. به طوری که طی دو سال گذشته میزان جذب سرمایه استارتاپ‌هایی که هوش مصنوعی و اینترنت اشیا را ادغام کرده‌اند، دوبرابر شده است.

موسسه تحقیقاتی مکنزی، تاثیر اقتصادی بالقوه IoT را نزدیک به ۱۱٫۱تریلیون دلار تا سال ۲۰۲۵ تخمین زده است.

۷٫ بلاک‌چین و توکن‌های غیرقابل تعویض

توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) یک نوآوری مهم در فناوری بلاک‌چین هستند. NFTها دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فردی هستند که می‌توانند آیتم‌های دنیای واقعی یا دارایی‌های دیجیتال، مانند اقلام مد یا پوشیدنی‌ها را در متاورس نشان دهند.

آنها در بین توسعه‌دهندگان محبوب شده‌اند زیرا به آنها اجازه می‌دهند تا بازنمایی‌های دیجیتال منحصر به فرد را بدون همتایان فیزیکی ایجاد کنند و مزایای متعددی نسبت به دارایی‌های سنتی دارند؛ از جمله نقدینگی بیشتر، شفافیت و موانع کمتر برای ورود سرمایه‌گذاران. همچنین، چالش‌های زیادی نیز در رابطه با NFT‌ها وجود داشته است که باید قبل از تبدیل شدن به NFTها به جریان اصلی، حل شوند.

در ماه مه سال ۲۰۲۲، ارزش بازار NFT تقریبا ۳ میلیارد دلار بود و پیش‌بینی می‌شود که از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ ارزش بازار این حوزه از فناوری به ۱۱۳میلیارد دلار افزایش یابد. در سال ۲۰۲۳، NFTها در صنعت بازی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. همچنین فرصت‌های جدیدی را برای استارت‌آپ‌های NFT مانند OpenSea ایجاد خواهند کرد.

علاوه بر NFTها، انتظار می‌رود مفهوم «توکن‌های روحی» در سال ۲۰۲۳ محبوب‌تر شود، زیرا آنها اجازه می‌دهند اقلام دیجیتالی به طور دائم به یک کاربر خاص پیوند داده شوند و از معامله یا فروش آنها جلوگیری می‌کنند. برای نشان دادن اهمیت NFTهای Soulbound در آینده نزدیک، دومین بانک بزرگ در ژاپن، سومیتومو بانک، قصد دارد از نشانه‌های Soulbound برای تأیید هویت در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ استفاده کند.

رشد NFTها در سال ۲۰۲۳ نیز با پذیرش فزاینده NFTهای پویا (dNFTs) هدایت می‌شود.که NFTهایی هستند که می‌توانند در طول زمان براساس عوامل خارجی و منابع داده‌ها تغییر کنند. همچنین در سال ۲۰۲۳، شاهد استفاده از dNFT توسط صنعت مد و فشن و صنایع لوکس خواهیم بود تا تجربه خرید شخصی‌تر، جذاب‌تر و ایمن‌تر را برای مصرف‌کنندگان فراهم کند.

به منظور تسهیل رشد NFTها، ایجاد استانداردهای صنعتی و وجود چارچوب روشنی برای استفاده از آنها مهم خواهد بود. با استانداردهای جدید توکن، میزان داده‌هایی که قراردادهای هوشمند برای دسترسی به آن نیاز دارند، همچنان در حال رشد است. به این ترتیب، اوراکل‌های بلاکچین در سال ۲۰۲۳ به طور فزاینده‌ای اهمیت خواهند یافت.