مناره‌ها با گنبدهای بزرگ و برای پوشش سطح داخلی و خارجی آنها نیاز به معرق کاشی و یا کاشی معرق بود.این خود سبب گردید که معرق کاشی رو به کمال گذارد.
هنر معرق کاری و تاریخچه آن
در قرن هشتم هجری (۱۴ میلادی) هنرمندان کار به مراتب از هنرمندان عهد سلجوقی جلو افتادند.در این قرن موفق شدند. عمده دلیل پیشرفت این هنر ارزانی آن بود که سبب شیوه معرق کاشی گردید،
زیرا هزینه ساختن معرق‌های لعاب صدفی‌دار به مراتب کمتر از هزینه آجرهای کاشی مینایی بود.
علت این امر واضح است. زیرا در کاشی مینایی لازم بود پس از کشیدن رنگ و نقش، یک بار دیگر آن را در کوره گذارند. این عمل گذشته از هزینه‌ی اضافی که همراه داشت چندان مورد اطمینان نبود.
هنر معرق کاری و تاریخچه آن
چون ممکن بود. کاشی‌ها از کوره سالم بیرون نیایند. از صنعت معرق کاری در قرن‌های ۹ و ۱۰ هجری (۱۵ و ۱۶ میلادی) به منتهای ترقی خود رسید.
این دوره مراکز مهم معرق سازی شهرهای اصفهان، یزد، کاشان، هرات، سمرقند و تبریز بودند.
معرق چوب که امروزه مورد استقبال قرار گرفته است. به گفته استاد منوچهر زنگنه حدود ۷۰ – ۶۵ سال قبل از کشور هند به ایران آمد.
با کمان اره امروزی شروع به کار کردند، قبل از ظهور کمان اره نوع دیگری از معرق رایج بود.
عده‌ای دیگر معتقدند که معرق چوب از معرق کاشی الهام گرفته است. ریشه در ایران دارد. البته امروزه در کشورهای هند، پاکستان، چین، کره،حتی ایتالیا ،فرانسه معرق چوب طرفدار و کاربرد دارد.
با هنر معرق چوب در کشورهای اروپایی کاربردی‌تر برخورد می‌‌شود. ولی در کشورهای آسیایی جنبه تزئینی مورد نظر است. (تابلو جهت نصب به دیوار)
هنر معرق کاری و تاریخچه آن
باید گفت در حقیقت تاریخچه‌ای مستند در دست نیست. اما از نوع کار می‌‌توان نتیجه گرفت که در کنار هنر‌های چوبی دیگری زاده شده باشد.
از جمله هنر منبت و مشبک، کلمه منبت به معنی محل روئیدن، رویانیده، رویانده شده. نقش برجسته به شکل گل و گیاه و جز آن که روی چوب ایجاد کنند.
مردم کشورهای اسلامی علاقه بسیار به منبت کاری و کلا کار بر روی چوب نشان داده‌اند. در موزه‌های بزرگ امروز تعداد زیادی درب، منبر، رحل، جعبه و اشیاء مختلف چوبی موجود است.
آثار دیگری از چوب ساخته شده که در همین قالب گنجانده می‌‌شوند منظور مجسمه‌های چوبی است.
درشرق دور هم مورد استفاده زیادی داشته است. بر عکس در هنر مراقبه بودائي به هنر روحانی و خیال‌انگیز نقاشی بیشتر اهمیت می‌‌دهد.
در کل می‌‌توان چنین اظهار نظر کرد. که تاریخچه‌ی معرق چوب در دنیای ساکت چوب گم شده است.
اگر مطلبی هست بر حسب حدس و گمان افراد بوده. از تخمین زدن روی آثار به دست آمده است. استنباط‌های شخصی در این مورد خیلی دخیل بوده است.
